Mật khẩu Wi-Fi của bạn có đủ mạnh để chống lại hacker? Hướng dẫn chi tiết này sẽ chỉ cho bạn 10 điều cần lưu ý để tạo và bảo vệ mật khẩu Wi-Fi, router, đảm bảo an toàn cho mạng gia đình.
Mật khẩu “yếu” – Cánh cửa mở cho hacker
Bạn có biết, việc sử dụng mật khẩu Wi-Fi mặc định hoặc quá đơn giản như “12345678”, “password”, hay “tenmangwifi” là một trong những sai lầm bảo mật phổ biến nhất? Mật khẩu chính là “chìa khóa” bảo vệ mạng internet và router của bạn. Một mật khẩu yếu giống như việc để cánh cửa nhà mở toang, mời gọi kẻ gian xâm nhập.
Hacker có thể dễ dàng đoán hoặc sử dụng các công cụ tự động để dò ra mật khẩu yếu chỉ trong vài phút. Khi đã có quyền truy cập, họ có thể:
- Đánh cắp băng thông Wi-Fi của bạn, làm chậm tốc độ internet.
- Xâm nhập các thiết bị trong mạng nội bộ (máy tính, điện thoại, thiết bị IoT).
- Đánh cắp dữ liệu cá nhân như thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu mạng xã hội…
- Sử dụng mạng của bạn để thực hiện các hành vi phạm pháp, khiến bạn có thể bị liên lụy.
Để tránh những rủi ro này, việc thiết lập một mật khẩu mạnh là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Dưới đây là 10 điều bạn cần lưu ý.
10 Điều Cần Lưu Ý Để Tạo Mật Khẩu Wi-Fi và Router Mạnh
1. Sử Dụng Mật Khẩu Dài Tối Thiểu 12 Ký Tự
Độ dài là yếu tố quan trọng nhất của một mật khẩu mạnh. Mật khẩu càng dài, càng khó để hacker dò tìm. Các chuyên gia bảo mật khuyến nghị sử dụng mật khẩu dài ít nhất 12 ký tự. Tốt nhất là từ 15 ký tự trở lên.
2. Kết Hợp Chữ Hoa, Chữ Thường, Số và Ký Tự Đặc Biệt
Một mật khẩu chỉ toàn chữ cái hoặc toàn số rất dễ bị dò. Hãy kết hợp đầy đủ các loại ký tự:
- Chữ thường: a, b, c…
- Chữ hoa: A, B, C…
- Số: 0, 1, 2…
- Ký tự đặc biệt: !, @, #, $, %, ^, &…
Ví dụ: Thay vì nguyenvana123, hãy dùng Nguy3nVanA!@#456.
3. Không Sử Dụng Thông Tin Cá Nhân Dễ Đoán
Tuyệt đối không dùng những thông tin như:
- Tên, ngày sinh, số điện thoại, tên thú cưng của bạn hoặc người thân.
- Tên mạng Wi-Fi (SSID).
- Địa chỉ nhà hoặc tên đường phố.
Những thông tin này có thể dễ dàng bị tìm thấy trên mạng xã hội.
4. Tạo Mật Khẩu Duy Nhất cho Router và Wi-Fi
Bạn cần có hai loại mật khẩu riêng biệt:
- Mật khẩu quản trị router: Dùng để đăng nhập vào trang cài đặt của router (192.168.1.1). Mật khẩu này phải cực kỳ mạnh và khác hoàn toàn với mật khẩu Wi-Fi.
- Mật khẩu Wi-Fi (WPA2/WPA3): Dùng để kết nối các thiết bị vào mạng.
Việc tách biệt hai mật khẩu này giúp ngăn chặn hacker, ngay cả khi họ biết mật khẩu Wi-Fi, họ cũng không thể truy cập vào cài đặt router để thay đổi cấu hình.
Xem thêm: cách tìm Mật khẩu wifi
5. Sử Dụng Các Câu Dễ Nhớ Thay Vì Từ Ngẫu Nhiên
Thay vì cố gắng ghi nhớ một chuỗi ký tự ngẫu nhiên như j7#FpQ!9$L2, bạn có thể tạo mật khẩu từ một câu nói mà bạn yêu thích.
Ví dụ:
- Câu nói: “Tôi thích màu đỏ, tôi thích mùa hè và tôi thích con mèo của tôi!”
- Mật khẩu:
Ttmđ,TtMh&ttcmcT!123
Mật khẩu này vừa dài, vừa có đủ các loại ký tự, lại rất dễ nhớ.
6. Tận Dụng Trình Quản Lý Mật Khẩu (Password Manager)
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc ghi nhớ nhiều mật khẩu mạnh, hãy sử dụng các phần mềm quản lý mật khẩu đáng tin cậy như LastPass, 1Password, Bitwarden… Các công cụ này có thể tự động tạo mật khẩu mạnh và lưu trữ chúng an toàn.
7. Hạn Chế Chia Sẻ Mật Khẩu
Mỗi khi bạn chia sẻ mật khẩu Wi-Fi cho một người khác, bạn đã tăng thêm một rủi ro tiềm ẩn. Nếu có thể, hãy sử dụng mạng khách (Guest Network) riêng biệt để chia sẻ với bạn bè hoặc khách đến chơi.
8. Thường Xuyên Thay Đổi Mật Khẩu
Các chuyên gia bảo mật khuyến nghị nên thay đổi mật khẩu Wi-Fi và router ít nhất mỗi 6 tháng một lần. Điều này sẽ vô hiệu hóa bất kỳ mật khẩu nào có thể đã bị rò rỉ mà bạn không biết.
9. Kích Hoạt Bảo Mật WPA3 (Nếu Router Hỗ Trợ)
WPA3 là chuẩn bảo mật Wi-Fi mới nhất và an toàn nhất, thay thế cho WPA2. WPA3 cung cấp khả năng mã hóa mạnh hơn và chống lại các cuộc tấn công dò mật khẩu hiệu quả hơn. Hãy kiểm tra xem router của bạn có hỗ trợ WPA3 không và kích hoạt nó nếu có.
10. Tắt Tính Năng WPS (Wi-Fi Protected Setup)
WPS là một tính năng giúp kết nối thiết bị dễ dàng bằng cách nhấn một nút. Tuy nhiên, tính năng này có một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng có thể bị hacker khai thác. Nếu không dùng đến, hãy tắt nó trong cài đặt router.
Kết Luận
Việc thiết lập mật khẩu mạnh là bước đầu tiên để xây dựng một pháo đài bảo mật cho mạng gia đình bạn. Hãy dành 5 phút để kiểm tra và thay đổi mật khẩu Wi-Fi và router của bạn ngay hôm nay. Mật khẩu không chỉ là một chuỗi ký tự, mà còn là ranh giới bảo vệ sự riêng tư và an toàn của bạn trên không gian mạng.
