Camera an ninh, TV thông minh và các thiết bị IoT khác có an toàn? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra và vá các lỗ hổng bảo mật, biến thiết bị IoT thành “người bảo vệ” thay vì “cánh cửa” cho tin tặc.
Thế giới IoT và rủi ro bảo mật tiềm ẩn
IoT (Internet of Things) đã thay đổi cách chúng ta sống. Từ TV thông minh, loa thông minh, camera an ninh, cho đến chuông cửa, máy hút bụi robot… mọi thứ đều được kết nối với internet. Sự tiện lợi là không thể chối cãi, nhưng đi kèm với nó là những rủi ro bảo mật khổng lồ.
Nhiều nhà sản xuất IoT tập trung vào tính năng và giá thành, bỏ qua yếu tố bảo mật. Điều này dẫn đến việc các thiết bị được bán ra với những lỗ hổng nghiêm trọng như:
- Mật khẩu mặc định yếu: Hacker có thể dễ dàng tìm thấy mật khẩu mặc định trên internet và chiếm quyền kiểm soát thiết bị.
- Không có hoặc ít cập nhật phần mềm: Các lỗ hổng bảo mật không được vá, khiến thiết bị dễ bị tấn công.
- Truyền dữ liệu không mã hóa: Thông tin cá nhân, hình ảnh và video có thể bị lộ trên mạng.
Tin tặc có thể khai thác những lỗ hổng này để làm gì? Họ có thể theo dõi bạn thông qua camera, biến loa thông minh thành công cụ nghe lén, hoặc biến thiết bị của bạn thành một phần của botnet để tấn công các mục tiêu khác.
Xem thêm: Hướng dẫn bảo mật mạng nội bộ
Hướng dẫn 5 bước để bảo vệ thiết bị IoT của bạn
1. Thay đổi mật khẩu mặc định ngay lập tức
Đây là bước quan trọng nhất và đơn giản nhất. Ngay khi thiết lập một thiết bị IoT mới, hãy truy cập vào cài đặt của nó và thay đổi mật khẩu mặc định. Mật khẩu mới nên mạnh và độc đáo cho từng thiết bị.
Cách làm:
- Đọc hướng dẫn sử dụng để tìm cách truy cập cài đặt thiết bị (thường là qua ứng dụng điện thoại hoặc trình duyệt web).
- Tìm mục “Settings”, “Security” hoặc “Account Management” và thay đổi mật khẩu mặc định.
- Sử dụng một trình quản lý mật khẩu để tạo và lưu trữ các mật khẩu mạnh cho từng thiết bị.
2. Luôn cập nhật phần mềm (firmware)
Firmware là phần mềm điều khiển thiết bị IoT. Các bản cập nhật thường bao gồm các bản vá bảo mật quan trọng.
Cách làm:
- Bật tính năng cập nhật tự động (nếu có).
- Thường xuyên kiểm tra trang web của nhà sản xuất hoặc ứng dụng đi kèm để tải về các bản cập nhật mới nhất.
3. Tắt các tính năng không cần thiết
Nhiều thiết bị IoT đi kèm với các tính năng như UPnP (Universal Plug and Play) hoặc truy cập từ xa mà bạn không bao giờ sử dụng. Những tính năng này có thể là một điểm yếu.
- Truy cập vào cài đặt của thiết bị và tắt các tính năng không cần thiết.
- Đặc biệt, nếu thiết bị có cổng mở (open port), hãy đóng nó nếu không cần thiết.
4. Tạo mạng Wi-Fi riêng cho thiết bị IoT
Nếu router của bạn hỗ trợ, hãy tạo một mạng khách (Guest Network) riêng biệt chỉ dành cho các thiết bị IoT. Mạng này sẽ tách biệt các thiết bị thông minh khỏi mạng chính của bạn (nơi có máy tính và điện thoại). Điều này giúp:
- Ngăn chặn hacker xâm nhập vào mạng chính ngay cả khi họ đã tấn công được một thiết bị IoT.
- Hạn chế rủi ro cho các thiết bị nhạy cảm như máy tính chứa thông tin tài chính.
Xem thêm: Cách thiết lập mật khẩu mạnh cho Wi-fi và router
5. Mua thiết bị từ các nhà sản xuất uy tín
Hãy đầu tư vào các thiết bị từ các thương hiệu lớn, có uy tín và lịch sử tốt về bảo mật. Các công ty này thường có các đội ngũ chuyên trách về an ninh mạng và thường xuyên phát hành các bản vá bảo mật. Tránh các sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc giá quá rẻ, vì chúng thường là những thiết bị dễ bị tổn thương nhất.
Kết luận
Thiết bị IoT đang dần trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng một cách an toàn đòi hỏi sự chủ động từ phía người dùng. Bằng cách thực hiện các bước đơn giản nhưng hiệu quả trên, bạn sẽ biến những thiết bị thông minh trong nhà thành những “người bảo vệ” đáng tin cậy, thay vì những lỗ hổng tiềm ẩn cho tin tặc.
