Hồ sơ sức khỏe điện tử (e-health records) ngày càng phổ biến. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu các rủi ro bảo mật tiềm ẩn và hướng dẫn các bước để bảo vệ thông tin sức khỏe cá nhân của mình trên không gian mạng.
Hồ sơ sức khỏe số: Sự tiện lợi và những rủi ro thầm lặng
Ngày càng có nhiều bệnh viện, phòng khám, và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chuyển sang sử dụng hồ sơ điện tử. Hồ sơ sức khỏe điện tử (E-health records) mang lại nhiều lợi ích: giúp bác sĩ dễ dàng truy cập lịch sử khám bệnh, đơn thuốc, và kết quả xét nghiệm của bạn, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác hơn.
Tuy nhiên, thông tin sức khỏe cá nhân là một trong những loại dữ liệu nhạy cảm nhất. Nếu bị rò rỉ hoặc đánh cắp, chúng có thể bị sử dụng để:
- Lừa đảo tài chính: Kẻ xấu có thể sử dụng thông tin của bạn để yêu cầu bồi thường bảo hiểm y tế gian lận.
- Tống tiền: Tin tặc có thể tống tiền bạn bằng cách đe dọa công khai tình trạng sức khỏe cá nhân.
- Đánh cắp danh tính: Dữ liệu sức khỏe có thể được kết hợp với các thông tin cá nhân khác để tạo ra một hồ sơ hoàn chỉnh về bạn.
Vì vậy, việc bảo vệ thông tin sức khỏe không chỉ là trách nhiệm của các cơ sở y tế, mà còn là trách nhiệm của chính bạn.
Xem thêm: Phòng tránh lừa đảo qua tin nhắn và cuộc gọi
Các biện pháp bảo vệ thông tin sức khỏe cá nhân
1. Sử dụng ứng dụng y tế từ nguồn đáng tin cậy
- Chỉ tải từ Google Play Store hoặc App Store: Các kho ứng dụng chính thức có quy trình kiểm duyệt để đảm bảo ứng dụng không chứa mã độc.
- Đọc kỹ đánh giá và quyền truy cập: Hãy đọc các bình luận của người dùng và kiểm tra các quyền mà ứng dụng yêu cầu. Một ứng dụng thể dục đơn giản không cần quyền truy cập vào danh bạ hoặc tin nhắn của bạn.
2. Tạo mật khẩu mạnh và sử dụng 2FA
- Mật khẩu duy nhất: Luôn sử dụng mật khẩu mạnh, duy nhất cho các tài khoản liên quan đến sức khỏe. Tránh sử dụng lại mật khẩu đã dùng cho các dịch vụ khác.
- Xác thực hai yếu tố (2FA): Kích hoạt 2FA trên các tài khoản y tế trực tuyến bất cứ khi nào có thể. Đây là lớp bảo vệ mạnh mẽ nhất chống lại các cuộc tấn công chiếm đoạt tài khoản.
3. Cẩn trọng với các email lừa đảo (phishing)
Tin tặc thường giả danh các phòng khám, bệnh viện hoặc công ty bảo hiểm để lừa đảo.
- Kiểm tra kỹ email người gửi: Hãy xem kỹ địa chỉ email. Kẻ lừa đảo thường sử dụng các địa chỉ email có vẻ giống thật nhưng có một vài ký tự khác biệt nhỏ.
- Không nhấp vào liên kết lạ: Tuyệt đối không nhấp vào các liên kết trong email và không tải xuống các tệp đính kèm đáng ngờ.
Xem thêm: Phishing là gì?
4. Bảo vệ thiết bị của bạn
- Khóa màn hình: Luôn sử dụng mật khẩu, mã PIN, hoặc sinh trắc học (vân tay/nhận diện khuôn mặt) để khóa điện thoại và máy tính bảng.
- Cập nhật phần mềm: Thường xuyên cập nhật hệ điều hành và các ứng dụng để vá các lỗ hổng bảo mật.
- Không lưu thông tin nhạy cảm: Tránh lưu các thông tin y tế nhạy cảm dưới dạng tệp tin không được mã hóa trên điện thoại hoặc máy tính.
5. Quản lý quyền riêng tư trên các thiết bị sức khỏe thông minh
Các thiết bị như đồng hồ thông minh, vòng tay thể dục có thể thu thập thông tin nhịp tim, giấc ngủ, và các chỉ số sức khỏe khác.
- Kiểm tra cài đặt: Vào cài đặt của thiết bị và ứng dụng đi kèm để kiểm tra cách dữ liệu của bạn được thu thập và chia sẻ.
- Tắt tính năng không cần thiết: Nếu không cần, hãy tắt các tính năng chia sẻ dữ liệu với bên thứ ba.
6. Nắm vững quyền của bạn
- Tìm hiểu các quy định: Hãy tìm hiểu về các quy định bảo vệ dữ liệu sức khỏe tại nơi bạn sống (ví dụ: HIPAA ở Mỹ, GDPR ở châu Âu). Mặc dù các quy định này chủ yếu áp dụng cho các tổ chức, nhưng chúng cũng giúp bạn hiểu rõ quyền của mình trong việc yêu cầu bảo mật thông tin.
Kết luận
Thông tin sức khỏe là tài sản vô giá và cực kỳ nhạy cảm. Trong khi công nghệ y tế số mang lại nhiều tiện ích, bạn cần phải chủ động bảo vệ dữ liệu của mình. Bằng cách thực hiện các biện pháp trên, bạn sẽ giảm thiểu rủi ro và giữ cho thông tin sức khỏe cá nhân được an toàn.
