Thông tin cá nhân của bạn có thể bị rò rỉ từ các dịch vụ trực tuyến. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách bảo vệ tài khoản, phát hiện rủi ro và các bước cần làm để ngăn chặn sự rò rỉ dữ liệu.
Khi niềm tin đặt sai chỗ: Nỗi lo rò rỉ dữ liệu
Bạn đã từng đăng ký tài khoản trên một trang web, một ứng dụng, hoặc một dịch vụ nào đó và cung cấp thông tin cá nhân như tên, địa chỉ email, số điện thoại, hay thậm chí là thông tin tài chính? Bạn tin rằng các công ty đó sẽ bảo vệ dữ liệu của bạn, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng vậy.
Các vụ rò rỉ dữ liệu lớn đã xảy ra với hàng loạt công ty uy tín trên toàn cầu. Hậu quả là hàng triệu, thậm chí hàng tỷ thông tin cá nhân của người dùng đã bị lộ. Thông tin bị rò rỉ này có thể bị hacker rao bán trên chợ đen để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo, đánh cắp danh tính, hoặc chiếm đoạt tài khoản.
Việc bảo vệ dữ liệu không chỉ là trách nhiệm của các công ty, mà còn là trách nhiệm của chính bạn.
Xem thêm: Cách xoá dấu vết số
Các biện pháp phòng ngừa và xử lý khi thông tin bị rò rỉ
1. Tạo mật khẩu mạnh và duy nhất cho từng tài khoản
Đây là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn rủi ro từ các vụ rò rỉ dữ liệu.
- Mật khẩu duy nhất: Nếu bạn sử dụng cùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản và một trong số chúng bị rò rỉ, tất cả các tài khoản còn lại của bạn sẽ gặp nguy hiểm.
- Sử dụng trình quản lý mật khẩu: Hãy dùng các công cụ như LastPass, 1Password, hoặc Bitwarden để tạo và lưu trữ các mật khẩu mạnh, duy nhất cho mỗi tài khoản.
2. Kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) ở mọi nơi có thể
2FA là lớp bảo vệ thứ hai sau mật khẩu. Ngay cả khi mật khẩu của bạn bị rò rỉ, hacker cũng không thể đăng nhập vào tài khoản nếu không có mã xác thực được gửi đến điện thoại của bạn. Hãy kích hoạt 2FA cho tất cả các tài khoản quan trọng, bao gồm email, mạng xã hội, và các dịch vụ tài chính.
3. Kiểm tra xem thông tin của bạn có bị rò rỉ không
Có những công cụ giúp bạn kiểm tra xem tài khoản email của mình đã từng xuất hiện trong các vụ rò rỉ dữ liệu hay chưa.
- Have I Been Pwned: Truy cập trang web
haveibeenpwned.com, nhập địa chỉ email của bạn và nhấnpwned?. Trang web sẽ cho bạn biết tài khoản của bạn đã bị lộ trong vụ rò rỉ nào và bạn nên thay đổi mật khẩu. - Firefox Monitor: Dịch vụ này cũng cung cấp chức năng tương tự và sẽ gửi cảnh báo cho bạn qua email nếu tài khoản của bạn bị phát hiện trong một vụ rò rỉ mới.
Xem thêm: Cookie là gì?
4. Hạn chế cung cấp thông tin cá nhân không cần thiết
Trước khi đăng ký một dịch vụ, hãy tự hỏi: “Dịch vụ này có thực sự cần thông tin này không?”.
- Ví dụ: Một trang web đọc tin tức không cần ngày sinh hoặc số điện thoại của bạn.
- Sử dụng email phụ: Hãy tạo một địa chỉ email phụ để đăng ký các dịch vụ không quan trọng. Điều này giúp bạn giảm thiểu rủi ro cho email chính của mình.
5. Cập nhật thông tin và xóa tài khoản không dùng
- Cập nhật: Hãy thường xuyên kiểm tra lại thông tin cá nhân trong các tài khoản trực tuyến và xóa những thông tin không còn cần thiết.
- Xóa tài khoản: Nếu bạn không còn sử dụng một dịch vụ nào đó, hãy xóa tài khoản đó. Việc này sẽ giúp loại bỏ thông tin cá nhân của bạn khỏi cơ sở dữ liệu của họ.
Khi thông tin đã bị rò rỉ, bạn cần làm gì?
- Thay đổi mật khẩu ngay lập tức: Thay đổi mật khẩu của tài khoản bị ảnh hưởng và bất kỳ tài khoản nào khác sử dụng cùng mật khẩu đó.
- Kiểm tra các hoạt động bất thường: Đăng nhập vào tài khoản và kiểm tra các hoạt động gần đây để tìm kiếm dấu hiệu của sự xâm nhập.
- Liên hệ với dịch vụ hỗ trợ: Báo cáo vụ việc cho nhà cung cấp dịch vụ đó.
- Cảnh giác với các cuộc tấn công lừa đảo: Kẻ tấn công có thể sử dụng thông tin rò rỉ để thực hiện các cuộc tấn công lừa đảo tinh vi hơn. Hãy cảnh giác với các email hoặc tin nhắn đáng ngờ.
Xem thêm: Hướng dẫn kiểm soát quyền truy cập của ứng dụng di động
Kết luận
Rò rỉ dữ liệu là một thực tế trong thế giới trực tuyến. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát rủi ro và bảo vệ mình bằng cách chủ động quản lý thông tin, sử dụng mật khẩu mạnh, và kích hoạt xác thực hai yếu tố. Hãy luôn cảnh giác và cập nhật thông tin để bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình.
